Badanie wydolnościowe pływanie, test mocy
Dzięki okresowej kontroli i testom jesteśmy w stanie zebrać wiarygodne informacje na temat naszej aktualnej formy, ale też dzięki temu optymalizować proces treningowy. Jedną z dróg osiągnięcia mistrzostwa jest znalezienie optymalnych zależności, między realizacją obciążeń treningowych, a zmianami zachodzącymi w poziomie wytrenowania zawodnika (Prus 2003).
Przebieg badania wydolnościowego
Dzięki okresowemu powtarzaniu testu jesteśmy w stanie ocenić zachodzące zmiany w toku procesu treningowego i podjąć odpowiednie działania dzięki wynikom z analizy. Mówiąc w prosty sposób, test pokaże nam, który z obszarów (beztlenowy czy tlenowy) wymaga poprawy lub jest właściwie rozwijany.
W pływaniu długodystansowym i triathlonie gdzie najważniejszą informacją jest gdzie znajduje się próg mleczanowy stosujemy test progresywny. Polega on na przepłynięciu 8x 200m lub 100m odcinków stylem dowolnym (kraulem). Długość dobieramy w zależności od poziomu i umiejętności pływackich ponieważ istotnym elementem jest czas wykonywania wysiłku.
Metodologia testu
Test został opracowany na podstawie publikacji dr. Pawła Słomińskiego* i Aleksandrę Nowacką*
- Test rozpoczynamy od rozgrzewki na lądzie
- Przed pływaniem wykonujemy pierwszy pomiar zakwaszenia we krwi (z opuszka palca).
- Następnie wykonujemy powtórzenia oraz przerwy wg. poniższego schematu pobierając krew do pomiaru zakwaszenia w czasie przerwy.
*Słomiński P. (2016) Efektywność procesu treningu mistrzyni i mistrza świata i Europy w pływaniu w cyklu olimpijskim do Igrzysk Olimpijskich w Pekinie (2008), Rozprawa doktorska, Warszawa AWF.
Dane, które zbieramy podczas badania
- Całkowity czas powtórzenia
- Stężenie mleczanu (mmol/l)
- HR (uderzenia /minuta)
- Frekwencja (liczba cykli/minuta)
- Frekwencja (liczba cykli na całym dystansie (200m lub 100m)
- DPS: długość kroku pływackiego w metrach (wzór: dystans/liczba cykli na całym dystansie)
- Prędkość (m/s)
- SI: Stroke Indeks (wzór: DPS x prędkość pływania
Analiza efektywności pływania i test mocy
Dodatkowo dzięki wykorzystaniu EO swim zbieramy dane o efektywności każdego pociągnięcia i zmianom zachodzącym podczas zwiększana intensywności.
Dzięki EO Swim Lab jesteśmy w stanie zebrać poniższe dane
Stroke rate & Force
Rozkład mocy z podziałem na prawą i lewą rękę. Dzięki temu może zaobserwować jaka moc jest generowana przez każdą z rąk. Powinniśmy dążyć do równych wartości dla każdej ręki. Dzięki pomiarowi mocy możemy też ocenić wpływ treningu gdy wykonamy ponownie badanie.
Stroke field
Dzięki tej informacji można ocenić w jakim kierunku była generowana moc. Aby pływać efektywnie wodę należy przepychać do tyłu za siebie, złe ustawienie ręki i prowadzenie pod wodą może skutkować odpychaniem wody na bok. Wykres powinien być jak najbardziej liniowy. Dzięki podziałowi na obie ręce możemy obserwować dysproporcję między nimi ale także progres w toku treningu.
Dodatkowo pozostałe informacje to
- Propulsive: czyli jaki procent z całego ruchu został wygenerowany w fazie odepchnięcia. Tutaj powinniśmy dążyć do jak najwyższych wartości bo to zapewnia nam przesunięcie do przodu.
- Downward: czyli nacisk na wodę w fazie chwytu. Jest to bardzo ważna informacja i często można zauważyć ten błąd wykonując wideoanalizę pod wodą, jednak dzięki pomiarom możemy ocenić ile nas to kosztuje lub jak poprawiliśmy ten element od ostatniego pomiaru. Tutaj powinniśmy zadbać o znacznie niższą wartość niż w fazie odepchnięcia (propulsive)
- Upward: Jeżeli w ostatniej fazie odepchnięcia kierujemy otwarta dłoń ku górze to jest to nie efektywne wykończenie ruchu ręką. Powinniśmy prowadzić dłoń i wodę za siebie.
- Hand drag: niewłaściwe ułożenie dłoni po przebiciu wody lub podpieranie się na ręce podczas nabierania powietrza.
- Należy zadbać aby hand drag i upward były z jak najniższą wartością.
- Patrzymy też na rozkład mocy pomiędzy rękami.
Stroke path & hand velocity
Dzięki wykresom jesteśmy w stanie obserwować ruch ręki pod wodą (także nad wodą) z dokładnym jej przebiegiem. Aplikacja pokazuje nam cały ruch od fazy chwytu aż do ponownego przebicia wody. Dzięki tej informacji widzimy poprawne wykonanie każdej z faz ruchu. Możemy też wyciągnąć wnioski aby poprawić nasz chwyt, dzięki dokładnej informacji o głębokości zanurzenia dłoni (lewej bądź prawej).
Consistency
Powtarzalność. Ta informacja to klucz do sukcesu w pływaniu na długim dystansie. Po pewnym czasie nasza technika zaczyna słabnąć, jest to naturalne zjawisko. Jednak powinno następować jak najpóźniej. Najczęściej jest to efekt braków w treningu wytrzymałościowym i siły. Dzięki wykresom przebiegu pociągnięcia ręki na całym odcinku możemy obserwować jaki powinien być najlepszy kierunek rozwoju oraz w jakim obszarze mamy problem.
Stroke Phases
Jeden z kluczowych danych dla poprawy efektywności pływania w czasie przygotowań do pływania na wodach otwartych i triathlonie. Przygotowując się do zawodów powinniśmy zadbać o zwiększenie kadencji, dzięki informacji o czasie spędzonym w fazie wyleżenia (glide) możemy odczytać o ile powinniśmy to poprawić. Także bardzo ważną informacją będzie procentowy czas spędzony w fazie chwytu i odepchnięcia (pull).
Force vs. time
Jeden z ciekawszych wykresów gdzie możemy uzyskać informację o generowanej mocy w fazie odepchnięcia w odniesieniu do czasu. Prawidłowy wykres powinien być stożkowy, ponieważ wskazuje równomierny nacisk ręki na wodę. Widoczny na zdjęciu, wykres zaznaczony żółtą linią (ręka lewa) wskazuje na chwilową utratę czucia wody i przerwę w nacisku na nią, co jest stratą – i z tego wynika niższa wartość mocy uzyskana przez lewą rękę! Ruch powinien być płynny i generowany z równomierną siłą.
Pomiar tętna
W czasie testu wykonujemy pomiar tętna urządzeniem Polar Verity Sense. Jest to optyczny czujnik zamontowany na pasku okularków tak aby sensor odczytywał wartość tętna ze skroni. Jest to obecnie najdokładniejszy sposób pomiaru tętna w czasie pływania. Wartości wyświetlane na zegarku gdzie czujnik mamy na nadgarstku, są niedokładne z powodu ciągłego ruchu. Dodatkowo Polar Verity Sense wyposażony jest w większą ilość sensorów do odczytywania aktualnego tętna niż standardowy czujnik w zegarku.
Wideoanaliza i ocena techniki pływania
Podczas badania wykonujemy także wideoanalizę w 4 podstawowych ujęciach:
- nad wodą od przodu tak aby ocenić ruch rąk od przodu (dzięki temu można zaobserwować np. przecinanie osi ciała)
- nad wodą z profilu prawego i lewego (będzie widoczny właściwa koordynacja ruchowo oddechowa, praca nóg, ułożenie tułowia i głowy, faza przeniesienia ręki i przebicia wody)
- pod wodą z profilu prawego i lewego (dzięki temu będzie można obserwować fazę chwytu i pociągnięcia z dokładną obserwacją właściwego ustawienia dłoń-łokieć, właściwe ułożenie bioder i rotacja barków)
- pod wodą od przodu (tak aby obserwować fazę chwytu i odepchnięcia oraz rotację barków).
Po wykonaniu badania, zawodnik otrzyma wideoanalizę razem z komentarzem i wnioskami.
Podstawowe informacje
Lokalizacja: Basen przy ulicy Grzybowskiej 35A (długość basenu 25 metrów)
Czas trwania badania: 1 godzina
Koszt: 400 zł + wejście na basen (akceptowany są karty typu multisport)
Czas na otrzymanie wyników: do 7 dni roboczych
Przed wykonaniem testu należy wypełnić krótką ankietę tak aby pomóc w dokładniejszej analizie.
Aby przystąpić do testu należy posiadać minimum umiejętność pływania w stopniu średnio zaawansowanym. Osoby z podstawowymi umiejętnościami zapraszam na trening techniczny (link tutaj). W czasie takiego treningu będę w stanie pomóc Ci z techniką pływania, a dodatkowe pomiary to dobry pomysł na przyszłość gdy poprawimy poziom.
Dla kogo jest badanie i analiza?
Z badania wydolnościowego i analizy technicznej skorzystają głównie osoby chcące poprawić swoje wyniki sportowe. Jeżeli przez dług czas nie widzisz u siebie progresu w pływaniu skorzystaj z badania, a dowiemy się dla czego?
Badanie wydolnościowe i ocena techniki pływania powinno być wykonywane minimum 3 razy w roku. Pierwszy raz po okresie przejściowym, następnie po 6-12 tygodniach gdy adaptacja do treningu będzie najwyższa. Następnie w środku sezonu aby ocenić progres i efektywność treningu. Badanie także powinno dać odpowiedź czy wszystko idzie w dobrym kierunku, lub gdzie leży problem gdy nie widzimy zmian.
Dzięki badaniu możemy optymalizować nasz trening dostosowując strefy intensywności treningowych, a też prognozować rozwój sportowy.
Badanie jest dedykowane triathlonistom, pływakom długodystansowym, pływakom startującym w maratonach pływackich na basenie ale też na wodach otwartych. Jeżeli jesteś sprinterem, ścigasz się na odcinku 50m to protokół testu będzie zupełnie inny. Napisz do mnie a wybierzemy odpowiedni sposób oceny Twojej aktualnej formy i wyznaczymy obszary do poprawy.